Inzichten van het Kennisnetwerk Dementie: technologie in coronatijd

Inzicht 1. Urgentie: in beweging

Ondanks het spook van de corona waren medewerkers bereid nieuwe technologie toe te passen, om vragen te stellen en het te gaan gebruiken samen met bewoners. De urgentie door corona zette iets in beweging. Corona dwong op een originele manier communicatie te versterken, want dat was een hoofdtekort voor veel bewoners. Positieve inzichten waren dat het allemaal heel snel ging en oude gedragspatronen werden gedwongen doorbroken. Als de nood aan de man is, kan men creatief zijn.

Inzicht 2. Durf buiten lijntjes te kleuren

De coronatijd leerde dat je technologie kunt versnellen en niet altijd alles hoeft dicht te timmeren. Durf buiten de lijntjes te kleuren en claim die ruimte ook. Normaal gesproken worden innovatieteams ‘gedwongen’ controles in te bouwen, nu bleken die teams minder ‘bang’; er is meer risico genomen.

Inzicht 3. Communiceer intern

Bij Marga Klompé was al een sociaal intranet in het leven geroepen, wat vrij veel scepsis opriep. Maar in coronatijd heeft het zo’n vlucht genomen dat geen collega meer zegt zonder te kunnen. Topaz gebruikte de onboarding-app, voor nieuwe medewerkers, nu ook voor alle collega’s. Met alle praktische informatie over de crisis, hoe trek je je schort aan, hoe doe je je mondkapje op, maar ook de afspraken die met elkaar werden gemaakt en vlogs van de bestuurder.

Inzicht 4. Hou doel in het oog

In coronatijd blijkt veel mogelijk op het gebied van technologie, maar laat je niet leiden door de waan van de dag. Blijf je altijd afvragen wat het doel is van de technologie en handel daarnaar. En: als gebruikers de urgentie zien, het duidelijke doel en er plezier aan beleven, komt technologie in een flow. Dat met elkaar ervaren is bijzonder.

Inzicht 5. Informeel leren droogt op

Door het online werken vinden er geen ‘koffieautomaatmomenten’ plaats en juist daar vindt veel informele kennisoverdracht plaats. Het informele leren droogt op; juist tijdens die informele ontmoetingen wordt enorm veel kennis gedeeld. Spontane ontmoetingen kun je niet arrangeren online.

Inzicht 6. Goede infrastructuur

Thuiswerken, beeldbellen, webinars. Coronatijd vraagt ook veel van de technische infrastructuur van zorgorganisaties. Zorg ervoor dat deze up-to-date is en dat er in de huizen bijvoorbeeld goede wifi is. Werken in de cloud blijkt veel voordelen te hebben.

Inzicht 7. Technologie niet heilig

Zorgorganisaties merken dat technologie een hele spurt maakte en dat behandelaars gingen beeld-bellen. Maar op een gegeven moment wordt dat ook vermoeiend, men mist non-verbale communicatie, gezichtsuitdrukkingen, intonaties en de context van een groepsbijeenkomst. Die sfeer kun je niet zo goed proeven. Technologie kan dat niet vervangen.

Inzicht 8. Een volgende stap

In coronatijd gebruikten we technologie die eigenlijk al lang voorhanden was. Die bereid-willigheid moeten we ook hebben bij de nieuwere technologie, zoals robotica en artificial intelligence. Dat die toepassen automatisch gebeuren in plaats van dat iets als corona nodig is om dat te forceren.

Inzicht 9. Alternatieven voor beeldbellen

Zorgorganisaties hebben vaak beeldbellen gefaciliteerd. Mensen met dementie begrijpen dat niet altijd, dat kan juist ook extra verwarrend voor hen zijn. Zoek naar alternatieven, bijvoorbeeld een digitaal fotolijstje. Tip: sluit de iPad aan op de televisie, dat vinden mensen minder vreemd. Zoek naar wat bij de bewoner past.

Inzicht 10. Inzet van YouTube

ZHGA heeft een medische iPad zo ingericht dat artsen met families kunnen praten. De fysiotherapie heeft een behandelkanaal geopend op YouTube, waarmee behandelen op afstand een impuls heeft gekregen. De geestelijk verzorger van WZH heeft huiskamervieringen online gezet.

Inzicht 11. Warme technologie

Dit is nog relevanter geworden door de coronacrisis. Warme technologie is uitgaan van persoonsgericht werken en redeneren vanuit het perspectief van mensen met dementie. Hoe kunnen we nieuwe vormen van technologie ontwikkelen vanuit het perspectief van de bewoner. Ga op het moment dat die technologie er is, daar experimenteel mee aan de slag, volgens de methode van design thinking. Hanteer dat proces om de praktijk te betrekken, is het goed genoeg, kunnen we het verbeteren en zo ja hoe gaan we dat dan doen?

Inzicht 12. Maak passend voor organisatie

Koppel technologie aan de organisatie en de structuur. Vraag je af of het echt bij je organisatie en je werkwijze past. Houd rekening met de professionele verantwoordelijkheid en rol van verpleegkundigen en verzorgenden. Hun houding en kijk, die anders kunnen zijn dan die van ict’ers en stafmedewerkers, zijn bepalend of zij technologie gaan toepassen. Laat hen het nut daarvan ervaren. En heb je een goed idee? Wil je verder innoveren? Betrek leveranciers bij nieuwe ideeën, daag ze uit om mee te ontwikkelen.